در سیم‌کشی کابل‌های برق، کوچک‌ترین مشکل می‌تواند منجر به اتلاف انرژی و هزینه زیادی شود. برای همین فراهم کردن یک زیرساخت مطمئن برای کابل‌های برق در پروژه‌های ساختمانی بسیار حائز اهمیت است. در چنین مواقعی معمولاً از لوله کاندوئیت استفاده می‌شود که یکی از بهترین راهکارها برای محافظت از سیم و کابل‌های برق است. در همین راستا، در ادامه به صورت کامل گفتیم که لوله کاندوئیت چیست و مزایا، معایب، انواع و کاربردهای آن را بیان کردیم. همچنین به روش‌های نصب لوله کاندوئیت یا لوله برق هم پرداختیم. پس اگر می‌خواهید با لوله کاندوئیت یا همان لوله برق بیشتر آشنا شوید، تا انتهای این مقاله همراه لوفا باشید.
لوله کاندوئیت چیست؟
لوله کاندوئیت یا لوله برق، نوعی لوله است که برای محافظت از سیم و کابل‌های برق در پروژه‌های ساختمانی و صنعتی مختلف استفاده می‌شود. این لوله‌ها از سیم و کابل‌ها در برابر رطوبت، ضربه، خوردگی و حرارت محافظت و یک مسیر امن را برای جریان برق فراهم می‌کنند.
استفاده از لوله‌های کاندوئیت همچنین ظاهر بهتر و منظم‌تری به مدارهای الکترونیکی پیچیده می‌بخشد و احتمال ایجاد اتصال و برق گرفتگی را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. این لوله‌ها برای پروژه‌های ساختمانی و صنعتی مختلفی که به یک زیرساخت مطمئن و بادوام برای برقراری جریان الکتریکی نیاز دارند، بهترین گزینه هستند. از جمله این موارد می‌توان به بیمارستان‌ها، نیروگاه‌های برق، سردخانه‌ها، پتروشیمی‌ها، کارگاه‌های تولیدی و ساختمان‌های مسکونی اشاره کرد.
جالب است بدانید که لوله‌های کاندوئیت می‌توانند هم به صورت درزدار و هم بدون درز تولید شوند. لوله‌های بدون درز که با نام لوله مانیسمان هم شناخته می‌شوند، به خاطر ساختار یکپارچه مقاومت و استحکام بیشتری دارند و در پروژه‌های حساس‌تر از آنها استفاده می‌شود. لوله‌های کاندوئیت درزدار هم در مواردی استفاده می‌شود که استحکام فاکتور چندان مهمی نباشد و بودجه محدودتری داشته باشید.
این لوله‌ها از لحاظ جنس و ترکیبات سازنده بسیار متنوع هستند و هر کدام از آنها ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را دارد. این باعث می‌شود تا لوله‌های کاندوئیت انعطاف پذیری بالایی داشته باشند و بتوانند نیازهای مختلف را در صنایع گوناگون برطرف کنند. در بخش‌های بعدی انواع لوله کاندوئیت و ویژگی‌های آنها را توضیح می‌دهیم.
مزایای لوله کاندوئیت
لوله‌های کاندوئیت به دلیل کیفیت و کاربرد مؤثری که دارند دارای مزایای زیادی هستند که برخی از مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:
- محافظت و کمک به حفظ عملکرد سیم و کابل‌های برق در شرایط محیطی سخت و تغییرات دمایی
- مقاومت بالا در برابر خوردگی و جلوگیری از تماس مستقیم سیم‌های برق با رطوبت و اکسیژن
- محافظت از سیم‌ها و حفظ جریان الکتریکی هنگام آتش‌سوزی و انفجار
- کاهش تماس مستقیم سیم‌ها و کابل‌های برق
- کاهش احتمال اتصال و برق‌گرفتگی
- ایجاد ظاهر خوب و منظم در مدارها و سیم‌کشی‌های پیچیده
- محافظت از کابل و سیم‌های برق در برابر مواد شیمیایی
- محافظت از سیم‌ها در برابر حشرات جونده و خورده شدن سیم‌ها
- ایجاد یک زیرساخت مطمئن و بادوام در پروژه‌های حساس
معایب لوله کاندوئیت
علاوه بر مزایا لوله‌های کاندوئیت معایبی نیز دارند که عبارت‌اند از:
- نیاز به تکنسین و نیروی متخصص برای نصب درست و اصولی
- نیازمند وقت، انرژی و هزینه بیشتر برای نصب و راه‌اندازی
- امکان خطر برق‌گرفتگی در لوله‌های کاندوئیت فلزی
- عیب‌یابی و تعمیر دشوار
- پیچیده شدن ایجاد تغییرات در سیم‌کشی و اضافه کردن بخش‌های جدید
انواع لوله کاندوئیت
انواع لوله کاندوئیت را بر اساس جنس، به دو دسته اصلی فلزی و غیرفلزی تقسیم می‌کنند. لوله‌های فلزی معمولاً از جنس فولاد و مس ساخته می‌شوند و لوله‌های غیرفلزی عمدتاً از جنس پی‌وی‌سی و فایبرگلاس هستند. هر کدام از این لوله‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند و در شرایط مختلفی استفاده می‌شوند. در بخش‌های بعدی انواع مختلف لوله‌های کاندوئیت را بیشتر توضیح داده‌ایم.
1. لوله‌های کاندوئیت فلزی
لوله‌های کاندوئیت فلزی معمولاً از جنس آلومینیوم، مس، فولاد و یا ترکیبی از آلیاژهای فلزی مختلف تولید می‌شوند. این لوله‌های استحکام و مقاومت بسیار بالایی در برابر ضربه دارند و می‌توانند به خوبی از سیم‌های برق در شرایط محیطی سخت محافظت کنند.
یکی از معایب این نوع از لوله‌های کاندوئیت، انعطاف‌پذیری پایین آنها نسبت به لوله‌های غیرفلزی است. همین موضوع باعث شده که نصب و نگهداری لوله‌های برق فلزی سخت‌تر باشد. همچنین این لوله‌ها رسانا هستند و در صورت کوچک‌ترین اتصال می‌توانند جریان برق را انتقال دهند و موجب برق گرفتگی شوند. البته این مشکل به کمک سیستم ارت قابل‌حل است. در زیر برخی از مهم‌ترین لوله‌های کاندوئیت فلزی را توضیح داده‌ایم:
- لوله کاندوئیت فلزی سخت (RMC): این نوع از لوله‌های کاندوئیت فلزی دیواره ضخیمی دارند و بسیار مستحکم هستند. برای اطمینان از عملکرد و استحکام لوله‌های کاندوئیت RMC معمولاً آنها را از جنس فولاد ضدزنگ یا آلومینیوم می‌سازند. این لوله‌ها از کابل‌های برق در برابر انواع ضربه فیزیکی به خوبی محافظت می‌کنند. همچنین به دلیل دیواره ضخیم و فلزی که دارند تأثیر تداخلات الکترومغناطیسی روی جریان برق را به حداقل میزان ممکن می‌رسانند. در سایر حوزه‌ها هم از لوله‌های ضخیم استفاده می‌کنند تا زیرساخت قابل اطمینان باشد. برای مثال از لوله مانیسمان رده 160 هم به خاطر ضخامت و استحکام بالا، در پروژه‌های حساس مختلفی استفاده می‌شود.
- لوله کاندوئیت فلزی متوسط (IMC): لوله‌های کاندوئیت فلزی متوسط نسبت به لوله‌های فلزی سخت، ضخامت کم‌تری دارند و نازک‌تر هستند. این لوله‌ها وزن سبکی دارند و نصب آنها در پروژه‌های ساختمانی مختلف آسان‌تر است. همچنین قیمت پایینی دارند و می‌توان از آنها به عنوان یک جایگزین مقرون‌به‌صرفه‌تر در مقایسه با لوله‌های کاندوئیت سخت یا RMC استفاده کرد.
- لوله کاندوئیت فلزی انعطاف‌پذیر (FMC): این لوله‌های فلزی کاندوئیت نسبت به سایر لوله‌های کاندوئیت انعطاف‌پذیری بیشتری دارند و معمولاً از آلومینیوم ساخته می‌شوند. ضخامت دیواره این لوله بین لوله RMC و IMC است؛ بنابراین در کنار انعطاف‌پذیری بالا استحکام و مقاومت خوبی هم در برابر ضربه و ارتعاشات دارند.
برای جلوگیری از خوردگی و افزایش دوام لوله‌های کاندوئیت سخت و متوسط، معمولاً آنها را گالوانیزه هم می‌کنند. لوله کاندوئیت گالوانیزه در ساختمان‌های صنعتی و تجاری برای محافظت از کابل‌های برق به‌صورت گسترده استفاده می‌شوند.
2. لوله‌های کاندوئیت غیرفلزی
لوله‌های کاندوئیت غیرفلزی که عموماً از پلاستیک ساخته می‌شوند، مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی دارند و در محیط‌های مرطوب بیشتر دوام می‌آورند. همچنین نسبت به لوله‌های کاندوئیت فلزی انعطاف‌پذیری بیشتری دارند و بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر هستند. مهم‌ترین و پرکاربردترین لوله‌های کاندوئیت غیرفلزی عبارت‌اند از:
- لوله کاندوئیت پی‌وی‌سی سخت: این لوله‌های کاندوئیت از پی‌وی‌سی ساخته می‌شوند و دیواره سفت و مستحکمی دارند. لوله‌های کاندوئیت پی‌وی‌سی ضد آب و ضدزنگ هستند و با خیال راحت می‌توانید از آنها در محیط‌های مرطوب استفاده کنید. همچنین به واسطه دیواره مقاومی که دارند، در داخل و خارج سازه‌های ساختمانی قابل استفاده هستند. یکی از مزیت‌های عالی لوله‌های کاندوئیت پی‌وی‌سی سخت این است که می‌توان آنها را به کمک دستگاه لوله‌خم‌کن حرارتی به راحتی خم کرد و کار با آنها بسیار راحت است.
- لوله کاندوئیت غیرفلزی الکترونیکی: این لوله‌ها سطح بیرونی موجداری دارند و در برابر حرارت و رطوبت بسیار مقاوم هستند. همچنین لوله‌های کاندوئیت غیرفلزی الکترونیکی به راحتی خم می‌شوند و می‌توان آنها را مطابق با نیاز پروژه و سیم‌کشی نصب کرد. این لوله‌ها فقط در محیط‌های داخلی استفاده می‌شوند و برای محافظت از کابل‌های برق در محیط‌های بیرونی و فضای باز مناسب نیستند.
انواع روش نصب لوله کاندوئیت
لوله‌های کاندوئیت را بسته به نیاز پروژه‌ها، معمولاً به دو روش سیم‌کشی کانالی سطحی و سیم‌کشی کانالی مخفی نصب می‌کنند. هر کدام از این روش‌ها مزایا و معایب خود را دارد و به صورت مستقیم عملکرد و دوام سیم‌کشی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در بخش‌های بعدی به توضیح این دو روش می‌پردازیم.
1. سیم‌کشی کانالی سطحی لوله‌های کاندوئیت
در این روش لوله‌های کاندوئیت را روی سقف یا دیواره سازه‌ها نصب می‌کنند و به صورت مستقیم با محیط بیرون در تماس هستند. برای همین در مواردی که وجود ضربه‌های فیزیکی و خطرات احتمالی مثل آتش‌سوزی بالا است، از این روش نصب استفاده نمی‌کنند. همچنین توجه کنید در صورت استفاده از این روش، بهتر است لوله‌های کاندوئیت در نزدیکی لوله‌های آب و گاز نصب نشوند.
2. سیم‌کشی کانالی مخفی
روش نصب کانال مخفی به این صورت است که ابتدا شیارهای سطحی را روی سقف یا دیواره‌ها ایجاد می‌کنند. سپس لوله‌های کاندوئیت را داخل شیار قرار می‌دهند و آنها را با گچ یا موارد مشابه می‌پوشانند. در این روش چون سیم‌کشی و لوله‌های کاندوئیت قابل رویت نیستند، به آن سیم‌کشی کانالی مخفی می‌گویند. لوله‌های کاندوئیتی که با این روش نصب می‌شوند مقاومت بیشتری در برابر حرارت، رطوبت و آتش‌سوزی دارند.
اگر کسی بخواهد عیب‌یابی و تعمیر سیم‌کشی را در این روش انجام دهد، این کار بسیار پیچیده و دشوار خواهد بود؛ مگر اینکه از قبل نقشه تأسیسات ساختمان را ترسیم کرده باشد. سیم‌کشی برق خانگی یکی از رایج‌ترین نمونه‌ها است که از این نوع سیم‌کشی استفاده می‌کنند. در پروژه‌های صنعتی و بزرگ‌تر که به تجهیزات مستحکم‌تری نیاز است، می‌توانید از لوله‌های کاندوئیت مانیسمان هم استفاده کنید. یکی از لوله‌هایی رایج و پرکاربرد در این فضاها، لوله مانیسمان رده 40 است که استحکام و مقاومت بسیار خوبی در برابر فشار دارد.
کاربردهای لوله کاندوئیت
لوله‌های کاندوئیت به دلیل فراهم کردن یک زیرساخت مطمئن به‌صورت گسترده در صنایع مختلف برای محافظت از سیم و کابل‌های برق استفاده می‌شوند. به عبارت دیگر، هر کجا نیاز به محافظت از جریان و کابل‌های برق باشد، لوله‌های کاندوئیت بهترین راهکار و گزینه است. برخی از مهم‌ترین کاربرد این لوله‌ها عبارت‌اند از:
- سردخانه‌ها
- کارگاه‌های تولیدی
- کارخانه‌های نساجی
- کارگاه‌های چوب‌بری
- انبار و کارخانه‌های تولید آرد
- ساختمان‌های مسکونی
- دادگاه‌ها
- ساختمان‌های تجاری
- ادارات و مؤسسات دولتی
- نیروگاه‌های برق و انرژی
- بیمارستان‌ها
- سینما
- مساجد
- پارک‌ها و مناطق تفریحی
- و غیره
جریان الکتریکی مطمئن و ایمن به کمک لوله برق یا کاندوئیت
در این مقاله متوجه شدید که لوله‌های کاندوئیت یک محافظ عالی برای نگهداری از کابل‌ها و سیم‌های برق هستند. این لوله‌ها انتقال ایمن جریان الکتریکی را تضمین می‌کنند و خطرات ناشی از اتصال و برق‌گرفتگی را کاهش می‌دهند. همچنین خواندید لوله‌های کاندوئیت بسته به کاربرد و نیاز پروژه‌های مختلف می‌توانند فلزی و غیرفلزی باشند. این لوله‌ها هم چنین در انواع درزدار و بدون درز تولید می‌شوند که بسته به نیاز، یکی از آنها می‌تواند انتخاب بهتری برای شما باشد.
معمولاً در پروژه‌های صنعتی از لوله بدون درز و در پروژه‌های عادی، از لوله درزدار استفاده می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم برای اینکه بهتر با انواع لوله درزدار آشنا شوید، مقاله تفاوت لوله اسپیرال و درزدار چیست؟ را هم بخوانید. در نهایت امیدواریم که در این مقاله به تمامی سؤالات شما دررابطه‌با لوله کاندوئیت پاسخ داده باشیم. اگر همچنان سؤالی در مورد لوله برق یا کاندوئیت دارید، در بخش نظرات آن را مطرح کنید تا به شما پاسخ دهیم.
