لوله‌های صنعتی انواع مختلفی دارند که کاربرد هر کدام از آنها به واسطه ویژگی‌هایی که دارند، متفاوت است. آشنایی با تفاوت این لوله‌ها به شما کمک می‌کند تا درک بهتری از آنها داشته باشید و هنگام خرید و انتخاب لوله، بتوانید راحت‌تر و سریع‌تر تصمیم بگیرد. به همین منظور، در این مقاله به صورت کامل به مقایسه لوله مانیسمان با لوله‌های دیگر مثل لوله گالوانیزه، درزدار و آتشخوار می‌پردازیم. همچنین در انتهای مقاله لوله‌های صنعتی را از لحاظ جنس هم مقایسه می‌کنیم. پس اگر می‌خواهید با تفاوت لوله مانیسمان با انواع لوله های دیگر آشنا شوید، تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
تفاوت لوله مانیسمان با انواع لوله‌های صنعتی
لوله‌های مانیسمان به واسطه ویژگی‌های منحصربه‌فردی که دارند، یکی از پرکاربردترین لوله‌های فولادی در صنعت هستند. این لوله‌ها معمولاً در موارد حساسی مثل خطوط انتقال نفت و گاز، پتروشیمی‌ها، پالایشگاه‌ها و انتقال سیالات با فشار بالا استفاده می‌شوند.
علاوه بر لوله‌های مانیسمان، انواع دیگری از لوله‌های صنعتی هم وجود دارند که هر کدام ویژگی و کاربردهای خاص خود را دارند. این لوله‌ها از جنبه‌های مختلفی مثل روش تولید، ترکیبات فلزی، خواص و کاربرد با هم متفاوت هستند. چون ممکن است در بعضی مواد این لوله‌ها به جای دیگری استفاده شوند، در ادامه تفاوت‌های این لوله‌ها و همچنین کاربردهای آنها را به شما می‌گوییم.
1. مقایسه لوله مانیسمان با لوله درزدار
لوله مانیسمان نوعی لوله فولادی بدون درز است که ساختار آن کاملاً صاف، یکنواخت و یکدست است. برای تولید این لوله‌ها، شمش‌های فولادی را به کمک یک میله فلزی از وسط سوراخ می‌کنند. بنابراین نیازی به جوشکاری برای تولید لوله‌های مانیسمان وجود ندارد و هیچ درزی در ساختار آنها ایجاد نمی‌شود.
همین موضوع باعث شده که این لوله‌ها ساختار بسیار مستحکمی داشته باشند و بتوانند فشارهای بالا را تحمل کنند. این ویژگی‌ها روی قیمت لوله مانیسمان هم تأثیر گذاشته و معمولاً از لوله‌های دیگر گران‌تر هستند. در طرف دیگر، برای تولید لوله‌های درزدار، ورق‌های فولادی را خم می‌کنند و سپس لبه آنها را با روش‌های مختلف جوشکاری به هم متصل می‌کنند.
اثرات و درز جوش در طول‌های درزدار لوله قابل مشاهده است و روی ویژگی‌ها و خواص لوله هم تأثیر دارد. با توجه به این توضیحات می‌توان گفت اصلی‌ترین تفاوت لوله مانیسمان با لوله درزدار، روش تولید آنها است. همین تفاوت باعث می‌شود تا این لوله‌ها از لحاظ قیمت، ویژگی و کاربرد هم متفاوت باشند. لوله‌های درزدار همچنین استحکام کمتری در مقابل لوله‌های بدون درز دارند. در جدول زیر می‌توانید مقایسه کامل لوله مانیسمان با لوله درزدار را در یک نگاه ببینید:
| ویژگی | لوله مانیسمان | لوله درزدار |
| استحکام | بالا | متوسط |
| مقاومت در برابر فشار | بسیار بالا | متوسط |
| دوام و ماندگاری | بسیار بالا | متوسط |
| قیمت | نسبتاً گران | مقرون‌به‌صرفه |
| ویژگی‌های ظاهری | ظاهری صاف، یکنواخت، بدون درز و ناهمواری | دارای اثرات درزجوش در امتداد لوله |
| روش تولید | نورد گرم و نورد سرد | روش‌های جوشکاری مختلف |
| کاربردهای رایج | صنایع حساس و انتقال سیالات و مواد مختلف با فشار بالا | صنایع معمولی و انتقال سیالات با فشار متوسط |
توجه کنید که لوله‌های درزدار انواع مختلفی دارند و لوله اسپیرال و لوله درز مستقیم از مهم‌ترین آنها هستند. در لوله‌های درز مستقیم، ورق‌های فولادی را به صورت مستقیم و در امتداد لوله به هم جوش می‌زنند. ولی در لوله‌های اسپیرال جوش به صورت مارپیچی انجام می‌شود. لوله‌های اسپیرال از نظر مقاومت و استحکام عملکرد بهتری نسبت به لوله درز مستقیم دارند. علاوه بر این دو لوله، لوله‌های درز مخفی هم نوعی دیگر از لوله‌های درزدار هستند که شباهت ظاهری زیادی با لوله مانیسمان دارند. در بخش بعدی تفاوت لوله مانیسمان با لوله درز مخفی را بررسی می‌کنیم.
2. تفاوت لوله مانیسمان با لوله درز مخفی
همان‌طور که در بخش قبل هم گفتیم، لوله‌های درز مخفی، نوعی دیگر از لوله‌های درزدار هستند. این لوله‌ها در واقع همان لوله‌های درز مستقیم هستند با این تفاوت که درز لوله را با روش‌های مختلفی مثل رنگ کردن، صاف‌کاری به کمک دستگاه سنگ فرز، نوارهای پوشاننده مخصوص و غیره می‌پوشانند. این کار با اهداف مختلفی مثل بهبود ظاهر و افزایش مقاومت لوله در ناحیه جوش یا درز انجام می‌شود.
لوله‌های درز مخفی به دلیل شباهت ظاهری زیاد، اغلب با لوله مانیسمان اشتباه گرفته می‌شود. حتی در برخی موارد این لوله‌ها تحت عنوان لوله‌های مانیسمان تقلبی در بازار به خریداران فروخته می‌شوند. لوله‌های درزدار را معمولاً در قالب لوله‌های مانیسمان پرتقاضا مثل لوله مانیسمان رده 40، 30 و 20 وارد بازار می‌کنند.
این در حالی است که لوله‌های درز مخفی از نظر عملکرد و کیفیت، مشابه لوله‌های درزدار هستند و به اندازه لوله‌های مانیسمان کیفیت ندارند. جدولی که پیش‌تر مشاهده کردید، برای مقایسه لوله درز مخفی و مانیسمان هم صدق می‌کند.
3. مقایسه لوله مانیسمان و لوله API
به لوله‌های فولادی که مطابق با استاندارد صنعت نفت آمریکا یا همان API ساخته می‌شوند، لوله API می‌گویند. این لوله‌ها به صورت اختصاصی در صنعت نفت و گاز کاربرد دارند و بسته به نیاز پروژه‌های مختلف می‌توانند درزدار یا بدون درز باشند. لوله‌های بدون درز API نسبت به لوله‌های مانیسمان، مقاومت و عملکرد بهتری در انتقال نفت و گاز دارند و مدت بیشتری دوام می‌آورند.
همچنین این لوله‌ها بسته به استاندارد API که دارند در بخش‌های مختلف مثل اکتشاف، استخراج، پالایش و انتقال به کار می‌روند. البته لوله‌های API درزدار نسبت به لوله‌های مانیسمان مقاومت، استحکام و دوام کمتری دارند. در جدول زیر می‌توانید تفاوت لوله مانیسمان با لوله API بدون درز و درزدار را از جنبه‌های مختلف ببینید.
| مقایسه لوله مانیسمان و لوله API در صنعت نفت و گاز | |||
| ویژگی | لوله مانیسمان | لوله API بدون درز | لوله API درزدار |
| استحکام | بالا | بسیار بالا | متوسط |
| مقاومت در برابر فشار | بالا | بسیار بالا | متوسط |
| دوام و ماندگاری | بالا | بسیار بالا | متوسط |
| قیمت | بالا | بالا | متوسط |
| روش تولید | نورد گرم و نورد سرد | نورد گرم و نورد سرد | روش‌های جوشکاری متخلف |
| کاربردهای رایج | انتقال سیالات در صنایع مختلف | انتقال سیالات مختلف در صنعت نفت و گاز | انتقال سیالات مختلف در صنعت نفت و گاز |
4. تفاوت‌های لوله سیلندری با لوله بدون درز
یکی دیگر از لوله‌های صنعتی پرکاربرد، لوله سیلندری است که مثل لوله‌های مانیسمان بدون درز هستند و سطح آنها ظاهری صاف و صیقلی دارد. لوله‌های سیلندری را معمولاً با ضخامت بالایی تولید می‌کنند که باعث می‌شود استحکام و مقاومت بالایی در برابر فشار داشته باشند. از این لوله‌ها معمولاً برای انتقال سیالات در فواصل کوتاه استفاده می‌کنند و به صورت گسترده در ساخت سیلندرها و سیستم‌های هیدرولیک استفاده می‌شوند.
این در حالی است که لوله‌های مانیسمان به واسطه ویژگی‌هایی که دارند برای انتقال سیالات مختلف در فواصل طولانی استفاده می‌شوند. پس می‌توان گفت مهم‌ترین تفاوت لوله مانیسمان با لوله سیلندری در ویژگی و کاربرد آنها است. در جدول زیر می‌توانید مقایسه کلی این دو لوله را با هم ببینید.
| ویژگی | لوله مانیسمان | لوله سیلندری |
| استحکام | بالا | بالا |
| مقاومت در برابر فشار | بالا | بالا |
| دوام و ماندگاری | بسیار بالا | بسیار بالا |
| قیمت | گران | متوسط؛ با توجه به ابعاد اندازه |
| ویژگی‌های ظاهری | ظاهری صاف، یکنواخت و بدون درز | صاف و صیقلی |
| روش تولید | نورد گرم و نورد سرد | نورد گرم و نورد سرد؛ عمدتاً نورد سرد |
| کاربردهای رایج | انتقال سیالات در فواصل طولانی | انتقال سیالات در فواصل کوتاه |
5. مقایسه لوله بدون درز با لوله آتشخوار
لوله آتشخوار نوعی لوله فولادی بدون درز است که از فولاد کربنی تولید می‌شود. این لوله نسبت به سایر لوله‌ها بدون درز مثل مانیسمان، درصد بیشتری از کربن و منگنز در ترکیبات خود دارد. وجود این عناصر فلزی باعث شده لوله آتشخوار مقاومت بیشتری در برابر فشار و حرارت داشته باشد و می‌تواند 530 تا 600 درجه سانتی‌گراد را تحمل کند. برای همین هم لوله‌های آتشخوار گزینه مناسبی برای انتقال سیالات داغ هستند و به‌صورت گسترده از آنها برای تولید مبدل حرارتی و کوره‌های حرارتی هم استفاده می‌شود.
لوله‌های آتشخوار مانند لوله مانیسمان رده 80، معمولاً دیواره ضخیمی دارند تا بتوانند مقاومت بهتری در برابر فشار داخلی داشته باشند. توجه کنید لوله‌های مانیسمان هم مقاومت بالایی در برابر فشار و حرارت دارند؛ اما نه به‌اندازه لوله‌های آتشخوار. در جدول زیر می‌توانید تفاوت لوله مانیسمان و لوله آتشخوار را ببینید:
| ویژگی | لوله مانیسمان | لوله آتشخوار |
| مقاومت در برابر حرارت | متوسط | بسیار بالا |
| جوش پذیری | بالا | کم |
| استحکام | بالا | بالا |
| مقاومت در برابر فشار | بالا | بسیار بالا |
| دوام و ماندگاری | بالا | بسیار بالا |
| قیمت | متوسط | نسبتاً گران |
| ویژگی‌های ظاهری | ظاهری صاف، یکنواخت، بدون درز و ناهمواری | ظاهری صاف، یکنواخت، بدون درز و ناهمواری |
| روش تولید | نورد گرم و نورد سرد | عمدتاً نورد سرد |
| کاربردهای رایج | صنایع حساس و انتقال سیالات و مواد مختلف با فشار بالا | انتقال سیالات با دما و فشار بالا، استفاده در شرایط محیطی سخت |
6. تفاوت لوله مانیسمان با لوله گالوانیزه
لوله گالوانیزه نوعی لوله فولادی است که سطح آن را با روکشی از فلز روی می‌پوشانند یا به اصطلاح گالوانیزه می‌کنند. این کار به منظور افزایش مقاومت لوله در برابر خوردگی انجام می‌شود. فلز روی مانند یک لایه مقاوم بین لوله و فضای اطراف آن قرار می‌گیرد و از تماس رطوبت و اکسیژن با سطح لوله جلوگیری می‌کند. با توجه به این توضیحات می‌توان گفت اصلی‌ترین تفاوت لوله مانیسمان با لوله گالوانیزه در میزان مقاومت آنها در برابر خوردگی است.
این مزیت باعث می‌شود لوله‌های گالوانیزه در محیط‌ها مرطوب عملکرد بهتری داشته باشند. همچنین طول عمر و دوام لوله‌های گالوانیزه نسبت به لوله‌های مانیسمان بیشتر است. لوله مانیسمان به صورت میانگین می‌تواند تا 20 سال دوام داشته باشد اما عمر لوله گالوانیزه به 50 سال هم می‌رسد. توجه کنید که هم لوله‌های درزدار و هم بدون درز را می‌توان گالوانیزه کرد و هیچ محدودیتی برای انجام این کار وجود ندارد. در جدول زیر می‌توانید مقایسه لوله مانیسمان، لوله گالوانیزه بدون درز و لوله گالوانیزه درزدار را ببینید:
| ویژگی | لوله مانیسمان | لوله گالوانیزه بدون درز | لوله گالوانیزه درزدار |
| مقاومت در برابر خوردگی | متوسط | بسیار بالا | بسیار بالا |
| استحکام | بالا | بالا | متوسط |
| مقاومت در برابر فشار | بسیار بالا | بسیار بالا | متوسط |
| دوام و ماندگاری | بالا | بسیار بالا | بالا |
| قیمت | نسبتاً گران | گران | متوسط |
| ویژگی‌های ظاهری | ظاهری صاف، یکنواخت، بدون درز و ناهمواری | ظاهر درخشان، صیقلی، صاف، بدون درز | ظاهر درخشان، صیقلی و دارای درز |
| روش تولید | نورد گرم و نورد سرد | نورد گرم و نورد سرد | روش‌های جوشکاری |
| کاربردهای رایج | صنایع حساس و انتقال سیالات و مواد مختلف با فشار بالا | محیط‌های مرطوب و انتقال سیالات و مواد مختلف با فشار بالا | محیط‌های مربوط و انتقال سیالات با فشار متوسط |
توجه کنید منظور از لوله‌های گالوانیزه بدون درز همان لوله‌های مانیسمان است که سطح آنها با روکش فلز روی می‌پوشانند.
مقایسه لوله مانیسمان با لوله‌های دیگر
لوله‌های صنعتی را به صورت کلی از فلز و آلیاژهای فلزی مختلف می‌سازند که لوله‌های فولادی، چدنی و مسی جزء پرکاربردترین‌ها آنها هستند. هر کدام از این لوله‌ها بسته به ترکیباتی که دارند، دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی هستند. همچنین هر یک از این لوله‌ها در موارد خاصی بهترین عملکرد را ارائه می‌دهند.
علاوه بر لوله‌های فلزی، نوعی دیگری از لوله‌های صنعتی به اسم لوله پی‌وی‌سی وجود دارند که از کیفیت بالایی برخوردار هستند. این لوله‌ها را از هیدروکربن‌ها می‌سازند و نه تنها قیمت مقرون‌به‌صرفه‌ای دارند، عملکرد آنها هم بسیار بالا است. حتی در بیشتر موارد لوله‌های پی‌وی‌سی می‌توانند جایگزین بهتر و ارزان‌تری نسبت به لوله‌های فلزی باشند. در جدول زیر می‌توانید تفاوت لوله مانیسمان با سایر لوله‌های صنعتی از لحاظ جنس را ببینید.
| ویژگی | لوله مانیسمان | لوله چدنی | لوله مسی | پی‌وی‌سی |
| قیمت | متوسط | متوسط | گران | ارزان |
| کاربرد | انتقال انواع سیالات با سرعت و فشار بالا | انتقال آب، گاز و فاضلاب | انتقال سیالات گرم و سرد در سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی | سیستم‌های آبرسانی، محفظه‌های حفاظتی برای کابل‌های برق و … |
| مقاومت در برابر خوردگی | متوسط | پایین | متوسط | بسیار بالا |
| مقاومت در برابر گرما | بالا | متوسط | بالا | پایین |
| دوام و پایداری | بالا | متوسط | بالا | بسیار بالا |
| انعطاف‌پذیری | کم | کم | متوسط | متوسط |
| وزن | سنگین | متوسط | متوسط | سبک |
آشنایی بیشتر با انواع لوله‌های صنعتی
در این مقاله به مقایسه لوله مانیسمان با لوله‌های دیگر از جنبه‌های مختلفی مثل مقاومت، دوام، قیمت، کاربرد و غیره پرداختیم. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا ویژگی و کاربردهای مختلف انواع لوله‌های صنعتی را بهتر در کنید. همچنین هنگام خرید لوله مانیسمان یا سایر لوله‌های صنعتی می‌توانید بهترین انتخاب را داشته باشید. برای آشنایی بیشتر با سایر لوله‌های صنعتی و درک بهتر تفاوت بین آنها، پیشنهاد می‌کنیم مقاله لوله صنعتی چیست را هم مطالعه کنید.
اگر هر سؤال دیگری در مورد تفاوت لوله مانیسمان با لوله‌های دیگر دارید، در بخش نظرات سؤال خود را مطرح کنید تا کارشناسان لوفا به شما پاسخ دهند. همچنین خوشحال می‌شویم که دیدگاه و نظر خود را در مورد مطالب این بخش با ما به اشتراک بگذارید.
